Cố vấn chuyên môn: ThS.BS. Dương Văn Quyền -Trưởng khoa Cơ xương khớp - Phục hồi chức năng
1. Thoái hóa khớp gối là gì?
Thoái hóa khớp gối là bệnh lý mạn tính, xảy ra khi sụn khớp và xương dưới sụn bị tổn thương theo thời gian. Người bệnh thường gặp các triệu chứng:
• Đau nhức khi vận động, đặc biệt là lúc đi lại, lên xuống cầu thang
• Cứng khớp buổi sáng, khó cử động linh hoạt
• Hạn chế tầm vận động, thậm chí biến dạng khớp khi bệnh tiến triển nặng
Bệnh thường gặp ở người trung niên, cao tuổi, người thừa cân béo phì, hoặc những người có tiền sử chấn thương, lao động nặng, chơi thể thao quá sức.
2. Chẩn đoán thoái hóa khớp gối
Bên cạnh những biểu hiện lâm sàng, bệnh được chẩn đoán thông qua các kết quả khám cận lâm sàng như:
• Chụp X-quang khớp gối giúp đánh giá mức độ thoái hóa cũng như tiên lượng điều trị cho người bệnh
• Chụp cộng hưởng từ khớp gối giúp phát hiện thoái hóa từ giai đoạn sớm
• Xét nghiệm công thức máu…
3. Nguy cơ từ việc lạm dụng thuốc giảm đau nhóm steroid (corticoid)
Hiện nay, nhiều người bệnh tìm đến thuốc giảm đau chứa corticoid (steroid) dưới nhiều hình thức: viên uống, tiêm, cao dán, thậm chí trong một số thuốc nam, thuốc bắc không rõ nguồn gốc.
Việc lạm dụng thuốc này có thể gây ra:
• Loãng xương, hoại tử xương, khiến khớp gối tổn thương nặng hơn
• Tăng huyết áp, tiểu đường, suy giảm miễn dịch
• Loét dạ dày, tá tràng, xuất huyết tiêu hóa
• Suy tuyến thượng thận nếu dùng kéo dài hoặc ngừng thuốc đột ngột
Nhiều trường hợp người bệnh nhập viện do biến chứng nguy hiểm từ việc tự ý sử dụng thuốc “gia truyền”, “thuốc nam” nhưng thực chất pha trộn steroid.
4. Nguyên tắc dự phòng thoái hóa khớp gối
• Duy trì cân nặng hợp lý để giảm áp lực lên khớp
• Tập luyện thường xuyên với các môn thể thao nhẹ nhàng, ít tác động lên khớp gối như đạp xe, bơi lội, yoga…
• Tránh thói quen có hại cho gối như ngồi xổm lâu, leo cầu thang quá nhiều, mang vác vật nặng sai tư thế,…
• Có chế độ dinh dưỡng lành mạnh: Bữa ăn cần đảm bảo đầy đủ các nhóm chất dinh dưỡng: đạm, tinh bột, chất béo tốt, vitamin và khoáng chất. Đồng thời, cần tăng cường bổ sung thực phẩm giàu vitamin D, omega-3, collagen, canxi,…giúp hỗ trợ sức khỏe xương khớp.
• Khám sức khỏe xương khớp định kỳ 6 - 12 tháng/lần để tầm soát và xử lý sớm khi có dấu hiệu bất thường.
5. Điều trị thoái hóa khớp gối đúng cách
Điều trị không dùng thuốc:
• Vật lý trị liệu – phục hồi chức năng: tập mạnh cơ đùi, cơ quanh gối để hỗ trợ khớp.
• Chườm nóng, chiếu đèn hồng ngoại, sóng ngắn giúp giảm đau, cải thiện lưu thông máu.
Điều trị bằng thuốc (theo chỉ định bác sĩ):
• Thuốc giảm đau thông thường (Paracetamol, NSAIDs liều an toàn).
• Các thuốc hỗ trợ tái tạo sụn khớp (Glucosamine, Chondroitin, Collagen type II…).
• Tiêm nội khớp (acid hyaluronic, PRP…) khi có chỉ định, tránh lạm dụng steroid.
Phẫu thuật:
• Nội soi làm sạch khớp, cắt lọc sụn tổn thương.
• Thay khớp nhân tạo khi khớp đã hư hại nặng.
Bác sĩ chuyên khoa Cơ xương khớp khuyến cáo người bệnh không tự ý dùng thuốc giảm đau, đặc biệt là thuốc chứa steroid dưới mọi dạng; tuyệt đối cảnh giác với các loại thuốc nam, thuốc bắc, thuốc gia truyền không rõ nguồn gốc; khi xuất hiện các triệu chứng bệnh cần đến thăm khám tại các cơ sở chuyên khoa cơ xương khớp hoặc phục hồi chức năng uy tín để được hướng dẫn điều trị đúng; đồng thời điều chỉnh lối sống, tập luyện kiên trì và theo dõi sức khỏe định kỳ.
Thoái hóa khớp gối là bệnh mạn tính nhưng có thể kiểm soát tốt nếu người bệnh hiểu đúng và tuân thủ điều trị. Việc lạm dụng thuốc giảm đau steroid có thể gây hậu quả nghiêm trọng, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng. Vì vậy, mỗi người cần tỉnh táo, chọn lựa phương pháp an toàn và dự phòng từ sớm để bảo vệ đôi gối khỏe mạnh cho tuổi già.
